-Nα βάλω το Ε ή το ΣΚΑΙ στο 8;;
-Βάλε όποιο θες, ούτως ή άλλως δε βλέπω πια τηλεόραση.
Ο παραπάνω διάλογος που είχα με φιλικό πρόσωπο αποτέλεσε το τελειωτικό χτύπημα στην αντίληψη που είχα για την ελληνική τηλεόραση.Η ‘μικρή οθόνη’ στη χώρα μας κατά γενική ομολογία υπολειτουργεί, τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο υπήρχαν ελπίδες για αναστήλωση της μέσα από ελπιδοφόρα προγράμματα όπως λαμπρά show
του τύπου Dancing with the Stars, Just the 2 of us, Chartshow Your Countdown,Your Face Sounds Familiar, ελληνικές σειρές με αξιόλογους συντελεστές τόσο μπροστά από τις κάμερες όσο και πίσω(Τρίτος Νόμος,Πίσω στο Σπίτι, Το Νησί κι εσχάτως Κάτω Παρτάλι,Τρίχες, Οι Συμμαθητές, Η εκδρομή, Μοντέρνα Οικογένεια,) κι άλλα προγράμματα διάσπαρτα στο δάσος των πολλών ελληνικών τηλεοπτικών σταθμών που (ακόμη) υπάρχουν.
Μεγαλωμένος στην εποχή όπου η ελληνική TV διένυε τον δικό της ΄΄Χρυσό Αιώνα΄΄, δηλαδή την εποχή που ορίζεται από τα τέλη της δεκαετίας του 90 και τελειώνει γύρω στα μέσα των 00’s οι απαιτήσεις μου για αυτήν είναι μεγάλες.Κι όσο κι αν προσπαθώ να αφαιρέσω τον συναισθηματισμό που με συνδέει με εκείνα τα χρόνια, εντούτοις συνεχίζω να διακρίνω σε εκείνη την περίοδο ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα πιο μεστό από το σημερινό, που δεν προσπαθεί να κάνει νούμερα μόνο μέσω της προβολής μπικινιών και σάρκας. Όχι πως κάτι τέτοιο δε γινόταν πάντοτε, απλά τώρα είναι εμφανές πως αυτό αποτελεί πλέον αυτοσκοπό κι επίσης γίνεται με τον χείριστο τρόπο
ΕΝ ΑΡΧΗ ΕΙΝΑΙ Η ΚΡΑΤΙΚΗ ΤΗΛΕΟΡΣΑΣΗ
Τον καιρό εκείνο, η κρατική τηλεόραση είχε τρία κανάλια το καθένα με τον χαρακτήρα του,άλλα πάντα αποδίδοντας ποιοτικό πρόγραμμα. Προσπαθούσαν να συνδυάζουν το φρέσκο εγχώριο προϊόν με δοκιμασμένο και ελαφρύ ξένο.Ποιος δεν έχει νοσταλγήσει το θρυλικό ART Attack και τις αμέτρητες προσπάθειες να πετύχει αυτά τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα, με κύριο συστατικό την αινιγματική και μυστηριώδη ‘υγρή κόλλα’; Ποιος δεν ανέμενε τον συμπαθή Denis Pettiaux να πει το αξέχαστο “Attention-Prets?” στα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα, ώστε να υποστηρίξει τις προσπάθειες παιδιών μιας ακόμη πόλης της χώρας μας. Το εν λόγω πρόγραμμα αποτελεί μια ακόμη απόδειξη της διαφορετικότητας της εποχής, καθώς αποτελούσε μια εναλλακτική προσπάθεια της EBU στο να φέρει πιο κοντά τις χώρες της Ευρώπης, πέρα από το μουσικό πανηγύρι της Eurovision. Κυρίως όμως ποιος δε θυμάται τα επίκαιρα ντοκιμαντέρ που έρχονται απευθείας από τα μεγαλύτερα ξένα δίκτυα όπως History Channel, BBC, Discovery Channel και πολλά άλλα; Ανιαρά ή μη, το ενδιαφέρον όλων μας κεντρίστηκε κάποια στιγμή από ένα περίεργο θέμα όπως ‘’Η ύπαρξη της αρχαίας Ατλαντίδας στη Σελήνη’’ κι άλλα παρεμφερή.Από την άλλη πλευρά, αναρίθμητες είναι και οι ελληνικές παραγωγές της ΕΡΤ ,για τη συγκεκριμένη περίοδο. Αρκετά προσεγμένες κι αυτές, πολλές μάλιστα αναγνωρισμένες κι από το εξωτερικό όπως για παράδειγμα το Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα το οποίο έχει αποσπάσει βραβείο Πούλιντζερ. Τέλος μια αναντικατάστατη αρμοδιότητα της κρατικής τηλεόρασης ήταν η πλήρης κάλυψη των σημαντικών αθλητικών γεγονότων είτε αυτό λεγόταν Μουντιάλ είτε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου.
Βέβαια σαν κανάλια κι αυτά, τα κρατικά δε θα μπορούσαν να έχουν κι αποτυχημένες προσπάθειες 'πιασάρικου' προγράμματος, με σκοπό το καθαρό κέρδος. Αυτά μπορούσαν να είναι ελληνικές σειρές όπως το
Μόνο Εσύ, με τη Ζέτα Μακρυπούλια και τον Θοδωρή Αθερίδη ακόμη να αναρωτιούνται πως πείστηκαν να βάλουν την υπογραφή τους σε εκείνα τα συμβόλαια. Ή αμφίβολα τηλεπαιχνίδια όπως το
Πως το λεν τον Ποταμό, με τη Δήμητρα Παπαδοπούλου εμφανώς βαριεστημένη να υποδέχεται παρέες νέων, για να περάσουν ένα <<ψυχαγωγικό>> βράδυ Παρασεκυής. Για να μην αναφέρουμε τις διάφορες τάσεις μίμησης επιτυχημένων προγραμμάτων άλλων καναλιών, όχι με το καλύτερο τρόπο. Τέτοια είναι το
Στην Υγειά Μας με τον Σπύρο Παπαδόπουλο ( αντιγραφή του αντίστοιχου Κοίτα τι Έκανες της Σεμίνας Διγενή, ή η
Πρώτη Γραμμή των Λυριτζή-Οικονόμου στα πρότυπα Παπαδάκη). Όπως και να έχει τα κονδύλια υπογράφονταν το ένα μετά το άλλο κι η καταστάση έμοιαζε ικανοποιητική όσον αφορά την κρατική τηλεόραση.
Τα πράγματα ήταν ακόμα πιο ανθηρά για τα ιδιωτικά κανάλια. Μετά το κομβικό έτος 1989, χρονιά πασίγνωστη παγκοσμίως λόγω της πτώσης του τείχους αλλά για εμάς τους Έλληνες χρονιά όπου γεννήθηκαν οι δύο “Αιώνιοι ” της ιδιωτικής τιβί, (δηλαδή το Mega Channel και ο ANT1) σιγά σιγά άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους κι άλλοι σταθμοί: πρώτα ΣΚΑΙ, SevenX ,New Channel και Telecity (το μετέπειτα Τηλεάστυ-ΑΡΤ), στη συνέχεια STAR και ΜακεδονίαTV, έπειτα Alter και η αλλαγή του ΣΚΑΙ σε Alpha κι εσχάτως ξανά…ΣΚΑΙ. Οι ιδιοκτήτες τους είχαν μεγάλη όρεξη για επενδύσεις. Το χρήμα έρεε άφθονο έτσι ώστε το πρόγραμμα του σταθμού τους να μπορεί να ανταποκρίνεται σε όλα τα γούστα με εκπομπές,σειρές ,τηλεπαιχνίδια και διάφορα άλλα . Μπορούσες να βρεις κυριολεκτικά τα πάντα. Αγώνες της πρώτης Φάσης του Κυπέλλου Μπάσκετ στον ANT1 και παιχνίδια της Α1 Βόλεϋ στο New Channel. Άφθονα τηλεπαιχνίδια διαφόρων ειδών με συμμετέχοντες πολλές φορές τον…γείτονά σου. Ενημερωτικές εκπομπές που πραγματικά σου άνοιγαν παράθυρα στον κόσμο όπως οι ‘Εικόνες’ στον Alpha ή οι γευστικές αναζητήσεις του Ηλία Μαμαλάκη με το ‘Μπουκιά και Συχώριο’ στο Mega. Ξένες σειρές και ξένες ταινίες την ίδια χρονιά που προβάλλονται και στη χώρα παραγωγής τους αλλά και σε ώρα λογική κι όχι ξεχασμένες ανάμεσα στα Telemarketing, τρία χρόνια μετά την πρώτη προβολή τους.Baywatch,The Beverly Hills, X-Files, Τα Φιλαράκια, Στην Εντατική είναι μερικές από τις σειρές με τους χαρακτήρες των οποίων ταυτιστήκαμε ταυτόχρονα ή έστω ελάχιστα ετεροχρονισμένα, με το αντίστοιχο ξένο κοινό τους. Όλοι πανηγύρισαν την επανασύνδεση της Ρέιτσελ με τον Ρος στο τελευταίο επεισόδιο από τα Φιλαράκια, αλλά το τέλος του Prison Break δεν τον γνωρίζουν πολλοί , μιας και ποτέ δε προβλήθηκε ο 4ος Κύκλος από ελεύθερο εθνικό δίκτυο.
Η εκκίνηση λοιπόν της ιδιωτικής τηλεόρασης ήταν εκρηκτική.Έτσι δεν μπορούσε να μην έχει μια ραγδαία εξέλιξη η οποία στηρίχτηκε σε πρώτη βάση στις ελληνικές σειρές και τα ριάλιτι και σε δεύτερη σε προγράμματα όπως αυτά της μεσημεριανής ζώνης ή της αντίστοιχης παιδικής, που στοχεύουν σε συγκεκριμένα target groups.Πλήθος ιδιωτικών τηλεσταθμών εμφανίζονταν συνεχώς,άλλοι πανελλήνιας εμβέλειας κι άλλοι μικρότερης.Ανεξάρτητα όμως από την εμβέλεια, ο αριθμός τους σε ένα σημείο ήταν αξιοπρόσεκτος μιας και ξεπερνούσε το αντίστοιχο σύνολο ιδιωτικών δικτύων των πλέον μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών όπως της Ιταλίας και της Μ.Βρετανίας.Παράλληλα η σχετική ευμάρεια που επικρατούσε και στην κρατική περιουσία, επέτρεπε και στην δημόσια τηλεόραση να διατηρεί μια ανοδική πορεία.
.
Η ... ΘΡΥΛΙΚΗ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΗ ΖΩΝΗ
Με τον τρόπο αυτό, και καθώς προχωρούσαμε στη νέα χιλιετία τα προγράμματα των τηλεσταθμών γέμιζαν με ποικίλες εκπομπές. Τα περιοδικά τηλεοπτικού περιεχομένου πλήθαιναν και το κοινό ζητούσε να μάθει περισσότερα για τους αγαπημένες του Tv περσόνες. Κάπως έτσι γεννήθηκε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες ζώνες της τηλεόρασης λόγω του ‘κιτρινισμού’ της, η μεσημεριανή.Πρωτεργάτισσα ομολογουμένως θεωρείται η Τατιάνα Στεφανίδου με την εκπομπή ‘Γυάλινο Τοίχος’.Μια εκπομπή που δε δίστασε να παραβιάσει κάθε νόμο ηθικής και να παραβιάσει τις ιδιωτικές ζωές των celebrities .Από το υπόλοιπο προσωπικό της εκπομπής αυτής ξεπήδησαν και οι μετέπειτα ανταγωνίστριες της δασκάλας τους , δηλαδή η Ντέσυ Κουβελογιάννη και η Χριστίνα Λαμπίρη με την εκπομπή της Super Star.Το πάνελ των συγκεκριμένων εκπομπών απαρτιζόταν κυρίως από γυναίκες, αφού αυτές αποτελούσαν το target group. Όταν όμως κάθε κανάλι απέκτησε τη δικιά του 'κουτσομπολίστικη' εκπομπή όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται,με την εμφάνιση των Κους Κους το Μεσημέρι και Πολύ Μπλα Μπλα, η προσθήκη αντρών συντελεστών ήταν αναγκαία .
ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΩΝ ΜΕΣΗΜΕΡΙΑΝΩΝ
Βέβαια η αρχή με τις ζώνες αποκλειστικά για νοικοκυρές είχε γίνει με την πρωινή ζώνη.Μια ζώνη που εκτιμάται πολύ από τους διοικούντες των καναλιών Ήταν η ζώνη που πραγματικά αναφερόταν σε νοικοκυρές αφού η θεματολογία της ήταν η μαγειρική, η επίκαιρη εγχώρια μουσική και οι ανάλαφρες ειδήσεις από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο.Η αρχή εδώ έγινε από άντρες συντελεστές και συγκεκριμένα από τον Ανδρέα Μικρούτσικο και την μετέπειτα εκπομπή θρύλο, Πρωινός Καφές.Ήταν Πρωτοχρονιά του 1991 όταν μεταδόθηκε για πρώτη φορά σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη.Από κει και πέρα η πορεία γνωστή. Αρχικά η Ρούλα Κορομηλά με την τεράστια ορμή της και το ιδιαίτερο άγγιγμα στο κοινό,όπως μαρτυρά και το πολυεπιτυχημένο σόου Μπράβο έδωσε τεράστια ώθηση στη ζώνη αυτή.. Έπειτα, ένα νεαρό μοντέλο ονόματι Ελένη Μενεγάκη ήρθε να την εκθρονίσει και να φορέσει για τα καλά μέχρι και σήμερα το 'στέμμα της βασίλισσας' της πρωινής ζώνης.Στη συνέχεια, δεκάδες γυναίκες παρουσίασαν πρωινές εκπομπές όπως η Ελεωνόρα Μελέτη,η Κατερίνα Λάσπα,η Μαρία Μπακοδήμου αλλά και η…Μαρίνα Κουντουράτου στην προσπάθεια του Αλέξανδρου Ρήγα να σατιρίσει τη θεοποίηση αυτής της υποκουλτούρας με την επιτυχημένη σειρά Δύο Ξένοι.Τέλος, υπήρχαν και προσπάθειες από άντρες παρουσιαστές, οι περισσότερες αποτυχημένες με εξαίρεση τον παρτενέρ της Μαρίας Μπακοδήμου,Φώτη Σεργουλόπουλο και φυσικά του αρσενικού αντίστοιχου της Ρούλας, Γρήγορη Αρναούτογλου ο οποίος γνώρισε εφάμιλλη αναγνώριση.
Το βασικότερο όμως κομμάτι, το οποίο καταλάμβανε και την κύρια κατά γενική ομολογία ζώνη, τη βραδινή, ήταν οι ελληνικές σειρές.Τα δύο μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια ξεκινούσαν κάθε σεζόν τον προγραμματισμό τους έχοντας στο μυαλό τους να συμπληρώσουν όσων των δυνατόν περισσότερων ωρών της βραδινής ζώνης με εγχώριες σειρές.Από τις 9 μ.μ. μέχρι και τα μεσάνυχτα, Δευτέρα με Παρασκευή , ο τηλεθεατής μπορούσε να δει όχι μία, ούτε δύο αλλά τρεις ελληνικές σειρές στο ίδιο κανάλι το ίδιο βράδυ.Έτσι δημιουργήθηκαν όλα τα επιτεύγματα που μέχρι σήμερα βλέπουμε στις επαναλήψεις Οι Αυθαίρετοι,Οι Απαράδεκτοι,Της Ελλάδος τα Παιδιά,Ντόλτσε Βίτα,Οι Παντρεμένοι Έχουν Ψυχή,Δύο Ξένοι,Κωνσταντίνου και Ελένης,Είσαι το Ταίρι μου.Εγκλήματα,Singles,Άκρως Οικογενειακόν,10 Λεπτά Κήρυγμα,Το Καφέ της Χαράς,Στο Παρά 5,Μη μου λες Αντίο,50-50,Ευτυχισμένοι Μαζί είναι μερικές μόνο από αυτές, όλες τους με διαφορετική άποψη για την ελληνική καθημερινότητα και το πιο βασικό πάντοτε επίκαιρες.Πολλές φορές αναρωτιέμαι αν οι συντελεστές τους είχαν κάποια ιδιαίτερη ικανότητα να προβλέπουν το μέλλον. Άπειρες είναι οι αναφορές στα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στο σημερινό πολιτικό και καλλιτεχνικό προσκήνιο, ενώ πολλά είναι και τα διαχρονικά θέματα ταμπού που πραγματεύονται.Για παράδειγμα η πομάκικη μειονότητα, οι σχέσεις ομοφυλόφιλων ακόμη και η ανάστατη ζωή των εφήβων και οι καταχρήσεις τους, απασχολούν θέματα συζητήσεων μέχρι σήμερα.Όλα αυτά συντέλεσαν στην επιτυχία των σειρών εκείνης της εποχής, σε τέτοιο βαθμό που το γενικό ρεκόρ τηλεθέασης κατέχει ακόμα από τότε μια σειρά, ‘Οι Ψίθυροι Καρδιάς’ με το γνωστό έρωτα μεταξύ της τσιγγάνας Μαρίας Παπαχαραλάμπους και του υπουργικού στελέχους Απόστολου Γκλέτσου. Αντίστοιχες προσπάθειες για τηλεοπτικές σειρές υπήρχαν και στα υπόλοιπα κανάλια, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, με κυριότερες τις δημιουργικές εμπνεύσεις του Πάνου Κοκκινόπουλου στον Alpha, που για καιρό αποτελούσαν το προπύργιο του σταθμού.
ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ (κι αυτά καταναλωτές είναι)
Επίσης οι υπεύθυνοι προγράμματος των εκάστοτε σταθμών συνειδητοποίησαν ότι το παιδικό κοινό αποτελεί κι αυτό ένα διόλου ασήμαντο μέρος του γενικότερου συνόλου, θεσπίζοντας έτσι την πρωινή παιδική ζώνη του Σαββατοκύριακου. Χιλιάδες παιδιά ανά την Ελλάδα ξυπνούσαν πιο νωρίς από τους γονείς τους με σκοπό να αποκτήσουν αυτά πρώτα το μαγικό σκήπτρο που λέγεται τηλεκοντρόλ και να αρχίσουν το ταξίδι τους στον κόσμο των ‘παιδικών’. Κάθε σταθμός είχε το δικό του ύφος στη ζώνη αυτή. Ο ΑΝΤ1 στόχευε σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας μιας και προέβαλε εκτός από κινούμενα σχέδια και παιδικές εκπομπές με περισσότερη δόση βίας, όπως τους Power Rangers,VR TROOPERS, Beetleborgs, αλλά και την τηλεοπτική μεταφορά των παιδικών βιβλίων τρόμου Ανατριχίλες.Το τελευταίο μάλιστα δέχτηκε έντονη κριτική για την παιδικότητά του ακόμα και στο εξωτερικό!Στον αντίποδα,το MEGA ,στα πρότυπα ξένων δικτύων, παρουσίαζε την εκπομπή Disney Club με τους αγαπημένους από πολλούς Λυκούργο και Καρολίνα, όπου πέρα από τα απαραίτητα κινούμενα σχέδια, παρουσίαζε κι άλλα θέματα που απασχολούσαν τα παιδιά όπως μουσική,αθλητισμός ενώ παράλληλα υπήρχαν διάφορα παιχνίδια με συμμετέχοντες επίσης παιδιά.Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και στην ΕΡΤ με την εκπομπή Ντριν Στοπ αλλά και στον Alpha με τη μεταγραφή του Λυκούργου το 2002, σε μια αποτυχημένη απόπειρα του καναλιού να προβάλει τα καρτούν της Nickelodeon, πριν γίνουν ευρέως γνωστά από το κανάλι COSMOS.
Αξιοσημείωτη κι η προσφορά του STAR και του ALTER στη ζώνη αυτή.Τα κανάλια αυτά,ακολουθώντας την πεπατημένη των προηγούμενων κυρίαρχων της δεκαετίας του 90,είχαν ύφος που αναφερόταν σε πιο μικρές ηλικίες με ελάχιστες πινελιές για μεγαλύτερα παιδιά στις ώρες του μεσημεριού, συνθέτοντας ροή προγράμματος κλιμακούμενου ενδιαφέροντος.Τα δύο αυτά κανάλια είναι που έδωσαν τη σημερινή 6ωρη έκταση στην παιδική ζώνη και χάρισαν στο παιδικό κοινό πληθώρα ποιωτικών και ιδιαίτερα αγαπητών για τους περισσότερους κινουμένων σχεδίων όπως Pokemon, YuGiOh, Bayblade, Medabots, Powerpuff Girls αλλά και του παρεξηγημένου One Piece ή όπως λεγόταν Ντρέηκ και το Κυνήγι του Θησαυρού.Τέλος ειδική μνεία χρειάζονται οι πειραματισμοί 3 καναλιών αναφορικά με το παιδικό τους πρόγραμμα, δείχνοντας πως το παιδικό πρόγραμμα πολλές φορές αναφέρεται σε όλες τις ηλικίες.Πρώτο το STAR όπου στα τέλη της χιλιετίας προέβαλε τα κινούμενα σχέδια που προέρχονται από τα στούντιο του Στίβεν Σπίλμπεργκ(Pinky and the Brain, Animaniacs ,Tiny Toons) αλλά και το πρωτοπόρο South Park, τα βράδια του Σαββάτου.Μετά o ANT1 και κυρίως το θυγατρικό του ΜακεδονίαTV που έφεραν το ελληνικό κοινό κοντά με τα επιτυχημένα αμερικάνικα καρτούν για όλες τις ηλικίες(κυρίως τις μεγαλύτερες) Simpsons, Futurama και Family Guy.Και τελευταία,η τετραετής σύμβαση to 2008, της ΕΡΤ με την Disney μέσα από την οποία το εβδομαδιαίο κρατικό πρόγραμμα γέμισε με επίκαιρες και διαχρονικές σειρές αλλά και ταινίες κινουμένων σχεδίων.
Με όλα αυτά ο χάρτης της ελληνικής τηλεόρασης είχε πλέον αποτυπωθεί.Οι ζώνες συγκεκριμενοποιήθηκαν και το πρόγραμμα των καναλιών πήρε τη μορφή που βλέπουμε μέχρι και σήμερα.Αυτό που έλειπε ήταν η εναρμόνισή του με τα επιτεύγματα της τεχνολογίας όπως του Ίντερνετ και της Ψηφιακής Εικόνας αλλά και την παραγωγή προγραμμάτων που θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον όλου του κοινού.Τον ρόλο των τελευταίων θα τον παίξουν τα ριάλιτυ και τα τηλεπαιχνίδια, αλλά και οι σατιρικές εκπομπές,καλώντας σύσσωμη την ελληνική οικογένεια να τα παρακολουθήσει .
Μένει να δούμε αν η προσπάθεια αυτή πέτυχε.Η απάντηση στο επόμενο και τελευταίο μέρος του αφιερώματος.Μείνετε συντονισμένοι.
Οι...παιδικές Ανατριχίλες:
Και το αγαπημένο μας Disney Club!
.jpg)
